Bạn có biết loại cây nào được mệnh danh là “nhân sâm dành cho người nghèo” không? Đó chính là cây Đinh lăng, Đinh lăng là cây thuốc quý được sử dụng chữa được rất nhiều bệnh và lưu truyền từ bao đời nay. Ngâm rượu đinh năng cũng rất phổ biến. 2 Cách ngâm rượu đinh lăng tươi và khô đúng chuẩn nhất sẽ được giới thiệu ngay dưới đây. Cùng tìm hiểu loại cây đặc biết này nhé.
Cây Đinh lăng – cây nhân sâm cho người Việt
Cây Đinh lăng được biết đến phổ biến hơn với vai trò là vị rau sống, đặc biệt là ăn cùng với gỏi cá. Nên còn có tên gọi khác là Cây gỏi cá. Nhưng từ xưa Đinh năng còn sử dụng làm thuốc chữa được rất nhiều bệnh và giúp bồi bổ cơ thể.
Tên khoa học: Tieghentopanax fruiticosus (L.) R. Vig, Polyscias fruticosa (L.) Harms (Panax fruticosum L, Nothopanax fruticosum (L) Miq.
Thuộc họ: Araliaceae ngũ gia bì
Tên gọi khác: Nam dương sâm, gỏi cá.
Đặc điểm: Đinh lăng là loại cây thân nhỏ vỏ nhẵn không có gai. Cây không quá cao thường từ 0.8-1.5m. lá cây xẻ long chim, kép 3 lần dài từ 20-40cm, lá có răng cưa và có mùi thơm đặc trưng. Cây đinh năng có hoa và quả. Hoa nhỏ, hình chùy 7-18mm. Quả dẹt, có vòi dày 1mm dài từ 7-8mm.
Lá đinh lăng dùng làm gia vị, rau thơm. Ngâm rượu đinh lăng hoặc làm thuốc sẽ sử dụng rễ hoặc củ. Thân, cành cũng được tận dụng làm thuốc trong Đông Y.
Các thành phần hóa bổ dưỡng có trong cây đinh lăng như: acid amin (lyzin, methonin, cystein…), các loại vitamin (B1,B2,B6), alcaloid và 8 loại saponin trong đó có nhiều loại được tìm thấy trong của nhân sâm. Chính vì vậy, Đinh lăng còn được gọi là “nhân sâm cho người nghèo” là vì thế.
Ở Việt Nam có nhiều khoảng 6 loại Đinh Lăng khác nhau:
- Đinh lăng lá to
- Đinh lăng lá tròn
- Đinh lăng lá răng
- Đinh lăng lá nhỏ
- Đinh lăng đĩa
- Đinh lăng viền bạc
Trong đó Đinh lăng lá nhỏ phổ biến và dùng nhiều làm thuốc hoặc ngâm rượu đinh lăng, 5 loại còn lại được dùng nhiều để làm cảnh và gần như không có giá trị làm thuốc. Vì thế nếu không có kinh nghiệm chọn mua đinh lăng rất dễ mua phải hàng “dỏm”, không có giá trị về mặt dược liệu.
Các bài thuốc từ cây đinh lăng đã khá phổ biến. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu 2 cách ngâm rượu đinh lăng để “đổi khẩu vị” cũng như tìm hiểu cách dùng cây đinh lăng đúng nhất.
2 Cách ngâm rượu đinh lăng tươi và khô
Như đã nói ở trên củ đinh lăng là bộ phận của cây đinh lăng được dùng để ngâm rượu. Quan trọng nhất phải chọn được củ của cây đinh lăng lá nhỏ có như vậy mới có ý nghĩa về dược liệu và tốt cho sức khỏe khi dùng. Các nguyên liệu để ngâm rượu đinh lăng gồm có rượu nếp trắng và củ đinh lăng khô hoặc tươi.
Củ đinh lăng. Phải là củ của cây đinh lăng lá nhỏ. Nếu không có khả năng trực tiếp trồng để lấy củ ngâm rượu, thì nên đến trực tiếp vườn để mua hoặc mua ở các cơ sở uy tín. Củ đinh lăng phải có tuổi đời từ 3-5 năm, chọn củ to hay nhỏ phụ thuộc vào lượng rượu và sở thích của mỗi người.
Rượu. Cũng như các loại rượu hoa quả và rượu thảo dược khô, ngâm rượu đinh lăng cũng nên chọn loại rượu trắng. Tốt nhất dùng rượu nếp độ không quá cao cũng không quá thấp. Rượu thành phẩm không chỉ bổ dưỡng mà còn ngon.
Chuẩn bị bình ngâm. Rất ít người ngâm rượu chú ý đến bước này, thông thường mọi người sẽ cố găng tận dụng những gì có sẵn trong gia đình như bình nhựa hoặc bình hợp kim inox. Nhưng theo kinh nghiệm, nên sử dụng bình thủy tinh hoặc bình gốm sứ không chỉ đẹp mà quan trọng trong quá trình sử dụng hai loại bình này không “biến chất” gây lạc vị.
Ngâm rượu đinh lăng củ tươi hay khô đều được. Cách bước tiến hành cũng rất đơn giản và không mất nhiều thời gian. So với mua bình rượu bên ngoài thì tự tay làm sẽ tiết kiệm và yên tâm xuất xứ nguyên liệu.
Cách 1: Ngâm rượu đinh lăng củ tươi
Cách này khá phổ biến lắm, vì có thể để nguyên hình dạng củ đinh lăng khi ngâm. Tuy nhiên nếu không tự tay trồng khá khó mua quả tươi do nhà bán hàng mất công bảo quản.
Bước 1. Củ tươi sau khi mua về sẽ rửa sạch và cạo hết vỏ đặc biệt phần vỏ ở cuối của củ. Bước này giúp phôi củ tiết ra dễ dàng, không gây mùi tanh khi ngâm rượu.
Bước 2. Củ đinh lăng sau khi rửa sạch để ráo nước sẽ cho vào bình ngâm. Có thể thái lát để tiết kiệm diện tích bình, nhưng thông thường sẽ để nguyên củ để tăng tính thẩm mỹ.
Bước 3. Đỏ rượu vào bình cho đến khi ngập hết phần củ đinh lăng. Thông thường 1kg củ tươi sẽ ngâm cùng 3-4l rượu. Sau đó đậy nắp kín.
Bình ngâm rượu đinh lăng sau khi đầy đủ nguyên liệu và đậy lắp bảo quản ở nơi mát mẻ sau khoảng 30 ngày khi thấy màu rượu chuyển từ trắng sang ngả vàng là có thể sử dụng được. Tất nhiên rượu để càng lâu chất từ củ đinh lăng tiết ra càng nhiều càng ngon và bổ dưỡng.
Với cách này có thể ngâm cùng sâm cau hoặc bạch tật lệ rất tốt.
Cách 2: Ngâm rượu đinh lăng củ khô
Ngâm rượu đinh năng củ khô buộc phải thái củ thành lát nhỏ để quá trình sao vàng thuận tiện hơn, thích hợp ngâm uống gia đình. Tuy nhiên với đinh lăng củ khô có 2 cách ngâm khác nhau cách ngâm theo đông ý và cách ngâm truyền thống. Trong bài này, chúng ta sẽ tìm hiểu cả 2 cách này luôn nhé.
Cách ngâm củ khô theo cách Đông Y
Cách ngâm rượu này sẽ tận dụng cả củ và rễ đinh lăng. Và chuẩn bị cả nước vo gạo sạch
Bước 1. Củ và rễ thu hoạch về sẽ đem thái lát và phơi khô. Phơi dưới trời nắng to 5 lần và trời râm 2 lần mà theo Đông Y gọi là phơi âm can.
Bước 2. Sau khi phơi nắng và râm xong sẽ cho vào chảo sao vàng từ 5-7 phút với lửa to. Vừa sao vừa vẩy nước vo gạo lên. Có thể dùng bình xịt. Sau đó lấy ra để nguội
Bước 3. Thành phần bước 2 sau đó sẽ cho vào bình đã chuẩn bị sẵn và đổ rượu vào theo tỷ lệ 1kg khô với 10-12l rượu. Sau đó đạy nắp kín.
Cách bảo quản tương tự ngâm rượu đinh lăng củ tươi. Tuy nhiên với củ khô phải chờ sau 3 tháng mới có thể bắt đầu sử dụng được.
Cách ngâm theo cách truyền thống
Cách này tương tự với ngâm rượu theo Đông Y, chỉ khác là không cần sự hỗ trợ của nước vo gạo và chỉ ngâm củ không ngâm rễ.
Bước 1. Củ đinh lăng cũng sẽ sơ chế thái lát sau đó phơi khô từ 5-6 nắng. Thông thường củ đinh lăng phơi khá hao, 3-4kg của tươi mới thu được 1kg củ khô.
Bước 2. Sau khi củ đã khô cũng sẽ cho lên chảo sao vàng với lửa lớn khoảng 5-7 phút.
Bước 3. Củ sau khi sao vàng đã nguội sẽ cho vào bình 7-8l rượu nên ngâm cùng 1kg củ khô.
Cách bảo quản tương tự 2 cách trên và ngâm rượu đinh lăng theo cách này cũng phải chờ khoảng 3 tháng để có thể sử dụng.
Cách ngâm chuối hột củ khô dù không đẹp về tính thẩm mỹ nhưng uống thơm và ngon hơn nên cũng được ưa chuộng hơn. Ở một số địa phương lá và thân đinh lăng cũng được dùng để ngâm rượu.Tuy rẻ nhưng ít bổ dưỡng hơn.
Cách công dụng của ngâm rượu đinh lăng
“Nhân sâm cho người nghèo” có công dụng gì khi ngâm rượu là câu hỏi mà ai cũng đặt ra khi muốn tìm hiểu và sử dụng. Bản thân củ đinh lăng đã được dùng để làm thuốc và có nhiều công dụng để chữa bệnh. Khi ngâm rượu đinh lăng, rượu mang đến những tác dụng sau:
- Giúp đào thải độc tố cho cơ thể, nâng cao sức đề kháng và thể trạng
- Tăng cường độ dẻo dai, đặc biệt những ai thường xuyên tập thể dục, thể hình hoặc tập gym
- Mang lại tâm trạng phấn chấn, nâng cao hiệu suất làm việc
- Giúp giảm tình trạng đau nhức hoặc viêm xương khớp
- Giúp ăn ngon miệng, ngủ ngon giấc
- Tiêu viêm, chống độc, hỗ trợ người thường xuyên bị mẩn ngứa
- Còn có khả năng tăng cường chức năng sinh lý
….
Với những công dụng kể trên ngâm rượu đinh lăng được các đấng mày râu rất ưa chuộng. Nếu không dùng để ngâm rượu, các bài thuốc từ đinh lăng còn có những tác dụng như:
- Hỗ trợ người bị đau nhức xương khớp, đau lưng mỏi gối
- Giúp thông tắc tia sữa
- Kết hợp với hà thủ ô, thục địa, hoàng tinh để làm bài thuốc bổ máu
- Hỗ trị người bị ho lâu ngày
- Các bài thuốc từ cây đinh lăng còn tốt cho gan
- Gối được làm từ lá đinh lăng phơi khô cũng bố mẹ dùng rất nhiều cho bé để phòng chống rôm sảy.
Cách sử dụng rượu đinh lăng
Ngâm rượu đinh lăng dễ, sử dụng sao cho đúng cách và hiệu quả mới khó. Mọi người gần như chỉ sử dụng mà ít quan tâm đến uống như nào cho đúng cách.
Rượu được ngâm từ củ đinh lăng dù rất bổ dưỡng tuy nhiên nếu lạm dụng và sử dụng không đúng cách sẽ gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, mệt mỏi và chóng mặt. Do vậy cần sử dụng đúng liều lượng.
Rượu đinh lăng nên sử dụng khoảng 80-90ml mỗi ngày. Chia là 2 lần, nên sử dụng kèm bữa ăn không sử dụng khi bụng đói. Phụ nữ mang thai và trẻ em không nên sử dụng. Người bị dị ứng hoặc không hợp với thành phần của đinh lăng cũng nên cân nhắc.
Ngâm rượu đinh lăng không phải là thuốc, không thể thay thế hoàn toàn thuốc chữa bệnh. Người mắc bệnh mãn tính, hoặc bệnh lý nên vẫn nên tuân thủ theo sự hướng dẫn điều trị của bác sĩ.
Trên đây là một số thông tin về loại cây bổ dưỡng dễ tìm dễ thấy ở Việt Nam cũng như cách ngâm rượu đinh lăng để tận dụng tốt đa các dưỡng chất. Cùng chia sẻ kinh nghiệm của bạn với chúng tôi và loại cây này trong phẩn bình luận dưới bài viết nhé. Chúc các bạn thực hiện thành công.
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.